Polskie firmy coraz częściej współpracują zarówno z NASA jak i z ESA. Przykład? Na zlecenie Niemieckiej Agencji Kosmicznej jedna z naszych firm zaprojektowała i wykonała urządzenie, które w ramach misji NASA InSight, dokona historycznego zagłębiania się 5 metrów pod powierzchnię Marsa i zbada właściwości jego gruntu. „Kret” będzie pierwszym kompletnym systemem dostarczonym przez polski przemysł na tak istotną misję.
W ramach misji InSight (Interior Exploration using Seismic Investigations, Geodesy and Heat Transport), na Marsa wysłany zostanie bezzałogowy lądownik, który ma przeprowadzić badania geofizyczne planety. Misja ma trwać dwa lata ziemskie. Start sondy był zaplanowany na marzec 2016 roku, jednak z powodów technicznych został odwołany. Najbardziej prawdopodobna nowa data startu, to (z uwagi na kolejne „okno startowe”) maj 2018 roku.
HP3 (Heat Flow and Physical Properties Package) to próbnik do pomiaru strumienia ciepła z wnętrza planety, który zostanie wprowadzony na głębokość 5 m w grunt marsjański. HP3 to jedno z trzech głównych urządzeń pomiarowych, które zabierze ze sobą misja InSight.
Niemiecka Agencja Kosmiczna (DLR), odpowiedzialna względem NASA za wykonanie urządzenia HP3, zwróciła się z prośbą o wsparcie w wykonaniu urządzenia do Astroniki jeszcze przed pierwotnie planowanym startem misji. Wtedy to Astronika przygotowała pierwszą wersję urządzenia, a w związku z przesunięciem startu misji zlecano firmie wykonanie kolejnych, ulepszonych wersji urządzenia.
Penetrator HP3 jest kompletnym urządzeniem zaprojektowanym i wykonanym w Polsce. Polskie firmy coraz częściej zostają wykonawcami elementów urządzeń, ale realizacja tak kompletnego zlecenia jest jak na razie w naszym kraju rzadkością.
Udział w misjach kosmicznych
Polska w ciągu ostatnich 20-30 lat wykształciła własny sektor kosmiczny, który zdobył już duże doświadczenie i ma realne osiągnięcia. Składa się on z kilku ośrodków naukowych, kilkunastu grup badawczych w szkołach wyższych oraz kilkudziesięciu małych i średnich przedsiębiorstw. One z kolei podejmują przedsięwzięcia związane z technikami satelitarnymi lub technologiami kosmicznymi.
Podpisanie przez Polskę umowy o współpracy z ESA w 1994 roku otworzyło drogę do udziału polskich podmiotów w misjach Agencji. W Centrum Badań Kosmicznych PAN, we współpracy z kilkunastoma polskimi firmami, zbudowano szereg instrumentów naukowych. Urządzenia wykonane w Polsce wzięły udział w misjach, których celem było teledetekcyjne i bezpośrednie badanie własności atmosfer i powierzchni planet i ciał Układu Słonecznego.
Dzięki akcesji Polski do ESA dokonała się kluczowa zmiana jakościowa – wcześniej możliwy był tylko udział podmiotów naukowych, od 2012 zaczęły się pojawiać kontrakty dla polskiego przemysłu.
Wybrane misje ESA z udziałem polskich instrumentów badawczych:
- Rosetta
CBK PAN opracowało na potrzeby misji instrument MUPUS (MUlti PUrpose Sensor for surface and subsurface science). Instrument jest zaawansowanym mechanicznie manipulatorem, wyposażonym w penetrator, którego zadaniem było wbicie się w powierzchnię komety 67P/Czuriumow-Gierasimienko. Penetrator zawierał szereg detektorów, które po lądowaniu miały pozwolić na zbadanie własności fizycznych i składu jądra komety.
- Cassini-Huygens
W Polsce opracowano oraz wytworzono czujnik do pomiaru temperatury i przewodnictwa cieplnego Sensor THP (Thermal Properties). Czujnik został zamontowany na pokładzie lądownika Huygens, który w styczniu 2005 roku wylądował na powierzchni Tytana – księżyca Saturna. Było to lądowanie na najdalej położonym obiekcie. Pomiary wykonane przez czujnik pozwoliły na poznanie właściwości powierzchni tego ciała niebieskiego.
- Proba 3
W ramach programu rozwoju technologii GSTP kilka polskich podmiotów bierze udział w misji Proba 3, która będzie pierwszą misją na świecie weryfikującą technologię precyzyjnych lotów w formacji, a równocześnie realizującą ważne naukowe zadanie obserwacji korony słonecznej (zewnętrznej warstwy atmosfery słonecznej) w tym m.in. burz słonecznych, czyli silnych eksplozji powodujących wyładowania magnetyczne, które w zależności od nasilenia, mogą zagrażać ziemskiej energetyce czy telekomunikacji.
- ExoMars2016
Na pokładzie orbitera misji ExoMars2016 znalazł się zasilacz kamery Cassis – zaprojektowany przez Centrum Badań Kosmicznych PAN a wykonany przez Creotech Instruments S.A.
- JUICE
Sonda JUpiter ICy moons Explorer mission (JUICE) będzie badała gazowego giganta Jowisza i jego największe księżyce za pomocą 11 instrumentów naukowych. Dwa z nich to polskie eksperymenty: fal submilimetrowych opracowywany z udziałem Centrum Badań Kosmicznych Polskiej Akademii Nauk (CBK PAN) oraz plazmy i fal radiowych opracowywany przez CBK PAN i Astronikę. Start sondy planowany jest na 2022 rok, a przylot do Jowisza w 2030 roku. W produkcji elementów samej sondy bierze także udział kilka innych podmiotów z Polski (np. Mobica, Space Forest).
Polskie urządzenia w przestrzeni kosmicznej:
W ramach polsko-kanadyjsko-austriackiego programu BRIght Target Explorer (BRITE) powstały dwa pierwsze polskie satelity naukowe. Oba satelity, nazwane Lem i Heweliusz, są klasy nano, o masie poniżej 10 kg. Ich zadaniem jest badanie największych i najjaśniejszych gwiazd naszej galaktyki w celu lepszego poznania ich wewnętrznej budowy. Za zbudowanie satelitów odpowiadają polscy inżynierowie i naukowcy z Centrum Badań Kosmicznych PAN i Centrum Astronomicznego im. Mikołaja Kopernika PAN.
(źródło: Newsrm.tv)