W poniedziałek 19 marca 2018 roku w Teatrze Wielkim – Operze Narodowej w Warszawie odbyła się uroczysta Gala Jubileuszowa 100-lecia Stowarzyszenia Autorów ZAiKS. Wzięli w niej udział najwybitniejsi polscy twórcy, w tym największe gwiazdy polskiej muzyki poważnej, rozrywkowej i jazzowej.
Uznani przedstawiciele polskiej kultury pojawili się zarówno na scenie, jak i wśród publiczności. Wydarzenie było transmitowane 19 marca od godz. 20.00 na antenie TVP Rozrywka. Retransmisja w TVP Kultura odbędzie się w sobotę 24 marca o godz. 22.15 oraz w TVP2 w niedzielę 25 marca o godz. 21.05. Transmisja z gali będzie również dostępna w internecie na stronie TVP VOD oraz na facebookowym profilu TVP Kultura.
Podczas uroczystej Gali zostały wręczone Nagrody 100-lecia ZAiKS-u dla Krzysztofa Pendereckiego, Tomasza Stańki, Mirosława Bałki, Krzysztofa Zanussiego, Ryszarda Horowitza, Jacka Cygana, Janusza Gajosa, Agnieszki Duczmal, Leona Tarasewicza i Wiesława Myśliwskiego. Przy tej okazji przyznane zostały również Honorowe Członkostwa ZAiKS-u. Otrzymali je Jean-Michel Jarre, Jan A.P. Kaczmarek, Adam Makowicz, Jerzy Maksymiuk, Emil Wesołowski, Jan Kanty Pawluśkiewicz, Joanna Kulmowa, Janusz Majewski i Polski PEN Club. Gospodarzami wieczoru byliSonia Bohosiewicz i Artur Orzech.
Galę uświetnił dwugodzinny Koncert 100-lecia prezentujący dorobek członków ZAiKS-u w wykonaniu największych gwiazd polskiej estrady. Na scenie pojawiło się ponad 250 artystów. W Teatrze Wielkim spotkali się przedstawiciele kilku pokoleń różnorodnych gatunków i tradycji muzycznych. Specjalnie na tę okazję przygotowano serię utworów w nowej odsłonie.
Zobacz również: Bestsellery Empiku 2017. Zobacz kto zwyciężył!
Zaprezentowano fragmenty blisko siedemdziesięciu niezapomnianych dzieł, napisanych przez ponad stu polskich twórców. Na scenie pojawiła się Orkiestra Teatru Wielkiego w pięćdziesięcioosobowym składzie, czterdziestoosobowy Chór Teatru Wielkiego oraz wielu innych muzyków instrumentalistów. Koncert 100-lecia otworzyła retrospektywa przedwojenna autorstwa Marcina Maseckiego, następnie została zaprezentowana bigbeatowa wiązanka z lat 60. i 70. w wykonaniu Kayah, Kuby Badacha i Katarzyny Cerekwickiej, a także wyjątkowy wybór zaproponowany przez Magdę Umer w hołdzie wielkim twórcom polskiej piosenki – Agnieszce Osieckiej, Wojciechowi Młynarskiemu, Jeremiemu Przyborze, Jerzemu Wasowskiemu, Jonaszowi Kofcie i Zbigniewowi Wodeckiemu –w wykonaniu Maryli Rodowicz, Hanny Banaszak i Stanisława Soyki.Usłyszeć można było również rockowy kolaż z lat 80. z Katarzyną Nosowską, Tomaszem Organkiem, Krzysztofem Zalewskim i Natalią Sikorą w towarzystwie Tytanów Gitary.
Hołd dla polskiego jazzu i Krzysztofa Komedy złożył superband pod kierownictwem Tomasza Stańki, obok którego zagraliLeszek Możdżer, Michał Urbaniak, Zbigniew Namysłowski, Wojciech Karolak, Sławomir Kurkiewicz i Cezary Konrad. Nie zabrakło również kompozycji filmowych Wojciecha Kilara, Krzysztofa Pendereckiego, Jerzego „Dudusia” Matuszkiewicza, Jana A.P. Kaczmarka, Krzesimira Dębskiego i Michała Lorenca. A wszystko to w wykonaniu Orkiestry Teatru Wielkiego pod dyrekcją Krzesimira Dębskiego.
Wykonano też pieśń geniusza muzyki Fryderyka Chopina. Jego twórczość była inspiracją dla wielu pokoleń kompozytorów. Tym razem dzieło artysty zinterpretował polski muzyk o światowej renomie – Włodek Pawlik. W bardziej współczesną podróż muzyczną – od lat 90. po najnowsze brzmienia – zabrali nas Igor Herbut, Kaliber 44, Anna Lasota i Katarzyna Wilk z chórem i orkiestrą pod dyrekcją Aleksandra Maliszewskiego. Goście wysłuchali również poruszającej interpretacji utworu Już czas na sen autorstwa Jeremiego Przybory i Grzegorza Wasowskiego w wykonaniu 160 dzieci z chórów dziecięcych pod dyrekcją Agaty Steczkowskiej – wśród nich Alla Pollaca, Animato, Conquest of Music, Warszawskie Grzmoty i Chór Dziecięcy Agaty Steczkowskiej.
Muzycznym zwieńczeniem Jubileuszowej Gali 100-lecia Stowarzyszenia Autorów ZAiKS był fragment Stabat MaterKarola Szymanowskiego w wykonaniu śpiewaków operowych: Iwony Hossy, Małgorzaty Pańko i Jarosława Bręka wraz z chórem i orkiestrą pod dyrekcją Jerzego Maksymiuka. Paulina Bidzińska – solistka Polskiego Baletu Narodowego i zwyciężczyni baletowej Eurowizji – wykonała układ choreograficzny autorstwa Emila Wesołowskiego.
Autorami aranżacji na orkiestrę symfoniczną byli Krzysztof Herdzin, Jakub i Dawid Lubowiczowie, Aleksander Maliszewski, Marcin Maseckii Krzesimir Dębski. Oprawa muzyczna Gali została oparta między innymi na motywach pochodzących z poematów symfonicznych Mieczysława Karłowicza „Epizod na maskaradzie op. 14”.
Widowisko uświetniła wyjątkowa oprawa wizualna – kilkaset archiwalnych zdjęć przedstawiających najwybitniejszych polskich twórców ostatniego stulecia. Pokazane zostały także filmy prezentujące dorobek Stowarzyszenia Autorów ZAiKS oraz najważniejsze wyzwania, które przed nim stoją, a także filmowe impresje z udziałem znakomitych artystów.
O dobry nastrój w trakcie wieczoru zadbały marki Wyborowa od Mistrza oraz Ballantines. ZAiKS powstał 18 marca 1918 roku z inicjatywy twórców, wśród których znaleźli się Julian Tuwim, Jan Brzechwa, Antoni Słonimski. Na czele ówczesnej organizacji stanął Stanisław Ossorya-Brochocki. Stowarzyszenie, które od stu lat zajmuje się ochroną autorskich praw majątkowych oraz działaniem na rzecz rozwoju twórczości w Polsce, powstało jako jedna z pierwszych tego typu organizacji na świecie. Stowarzyszenie Autorów ZAiKS reprezentuje przedstawicieli najistotniejszych dla rozwoju kultury grup zawodowych. Do grona ZAiKS-u należą nie tylko autorzy tekstów piosenek czy kompozytorzy. Także scenarzyści, dramaturdzy, literaci, fotograficy, plastycy, tłumacze, publicyści, naukowcy, architekci i choreografowie.
Patronat Honorowy nad obchodami 100-lecia Stowarzyszenia Autorów ZAiKS objął Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Andrzej Duda.
Organizator Gali: Stowarzyszenie Autorów ZAiKS
Współpraca: Teatr Wielki – Opera Narodowa w Warszawie i Telewizja Polska SA
Patroni medialni: Program 2 Telewizji Polskiej, Polskie Radio SA, dziennik „Rzeczpospolita”, firma AMS, dwutygodnik „VIVA”, portal Onet.pl, kanał TVP Kultura, kanał TVP Rozrywka
Producent wykonawczy: Agencja STX Jamboree
Reżyseria: Bolesław Pawica
Scenariusz: Bolesław Pawica, Stanisław Trzciński i Paweł Kwiatkowski
Partner: VES
Partnerzy bankietu: Wyborowa, Ballantines