Podczas przygotowań do wycieczek autokarowych dla dzieci i młodzieży, jednym z najczęściej popełnianych przez organizatora błędów jest zbyt późne przekazywanie harmonogramu wyjazdu dla kierowcy. Brak właściwego rozplanowania godzin wypoczynku kierowcy oraz tras przejazdu może skutkować mandatem, a w szczególnych sytuacjach nawet być przyczyną wypadku.
W samym 2016 roku w Polsce miało miejsce 419 wypadków autokarowych z winy prowadzącego (źródło www.pzpm.org.pl).
Zbliża się sezon wyjazdów dzieci i młodzieży na zielone szkoły, kolonie, czy obozy. O ile organizatorzy starają się, aby wycieczki te były pełne różnego rodzaju atrakcji, to jednak priorytetem powinno być zapewnienie bezpieczeństwa dla uczestników wyjazdu. Nietrudno jednak spotkać się z sytuacjami, w których organizator wycieczki, najczęściej szkoła lub inna jednostka edukacyjno-wychowawcza, planując godziny trwania wycieczki, trasę przejazdu i atrakcje do zwiedzenia, nie uwzględnia czasu pracy kierującego. Należy pamiętać, że kierowca zawodowy podlega pod ściśle określone przepisy limitujące jego aktywność w kwestiach prowadzenia pojazdów.
Harmonogram wyjazdu powinien być omówiony z przewoźnikiem na kilka dni przed planowaną wycieczką. Jednak w rzeczywistości, o szczegółach wyjazdu i liście miejsc do odwiedzenia kierowca dowiaduje się dopiero w momencie, gdy dzieci wsiadają do autokaru. W związku z tym, osoba prowadząca pojazd często nie ma możliwości terminowo zdążyć z odpoczynkiem dobowym, narażając siebie i innych uczestników ruchu drogowego na niebezpieczeństwo. Kierowca, chcąc zrealizować w największym stopniu zlecenie, godzi się na wydłużenie godzin jazdy, skracanie odpoczynku czy wręcz manipulowanie tachografem.
Aby minimalizować liczbę kolizji autokarowych, regularnie od 14 lat, Główny Inspektor Transportu Drogowego prowadzi akcję „Bezpieczny Autokar”, co w sposób znaczący wpływa na poprawę bezpieczeństwa przewozu dzieci na wypoczynek letni czy zimowy. Na temat tegorocznej akcji zakończonej w lutym, po feriach, wypowiedział się nawet Andrzej Adamczyk – Minister Transportu i Budownictwa. Polityk chwalił zaangażowanie inspektorów, którzy w czasie akcji nałożyli 104 mandaty i zatrzymali 35 dowodów rejestracyjnych spośród 795 skontrolowanych pojazdów.
„Oczywiście każdy wyjazd można zaplanować tak, by zobaczyć wszystkie planowane atrakcje i przemieszczać się z uwzględnieniem norm zawartych w rozporządzeniu numer 561/2006. Wymaga to jednak znajomości przepisów bezpośrednio dotyczących pracy kierowców, które często są dużą barierą dla osób planujących wycieczki z dziećmi i młodzieżą” – mówi Jakub Ordon, Ekspert Ogólnopolskiego Centrum Rozliczania Kierowców w zakresie ITD i PIP. „Dostrzegając ten problem, OCRK w skrótowej formie przygotowało Kodeks Dobrych Praktyk, który zawiera najistotniejsze elementy planowania wycieczki autokarowej przy obsadzie jednego kierowcy” – dodaje ekspert OCRK.
Eksperci Ogólnopolskiego Centrum Rozliczania Kierowców opracowali najważniejsze procedury, obowiązujące podczas organizowania wycieczek dla dzieci w postaci Kodeksu Dobrych Praktyk. Dokument ten zawiera wytyczne, które powinny być przestrzegane przez Dyrektorów szkół podczas planowania wycieczek dla dzieci i młodzieży.
Przed wyjazdem na zieloną szkołę:
- Przygotuj należycie wycieczkę pod względem programowym i organizacyjnym, omów ze wszystkimi opiekunami wycieczki kwestie: celu wycieczki, trasy przejazdu, zwiedzanych obiektów, bazy noclegowej, żywieniowej, harmonogramu i regulaminu zachowania uczestników podczas wycieczki.
- Poinformuj przewoźnika, że w dniu wyjazdu autokar i kierowca zostanie poddany kontroli Policji lub WITD pod kątem sprawności pojazdu, analizy czasu pracy i trzeźwości kierowcy.
- Skonsultuj z przewoźnikiem szczegółowy harmonogram wyjazdu zawierający informacje na temat planowanej daty i godzin wyjazdu oraz powrotu, ilości kilometrów, miejscowości, programu, adresu punktów noclegowych i żywieniowych. Warto zrobić to tydzień przed realizacją.
- Sporządź pisemną umowę przejazdu z biurem podróży lub przewoźnikiem ze wskazaniem wszelkich wymagań i oczekiwań, jakie chcesz by były zrealizowane.
Planując wycieczkę warto uwzględnić:
- Godzinę wyjazdu – zaplanuj ją tak, by założyć kontrolę WITD lub Policji, bezpośrednio przed wyjazdem (standardowa kontrola autokaru może trwać w granicach 15-60 minut).
- Trasę przejazdu – ustalając trasę przejazdu korzystaj z map, by choć w przybliżeniu znać czas przejazdu między punktami (pamiętaj, że średnia prędkość autokaru powinna wynosić 60-70 km/h). Czas przejazdu autokaru musi przewidywać maksymalnie 4 godziny i 30 minut ciągłej jazdy.
- Odpoczynek – do wyżej wymienionego czasu jazdy, należy bezwzględnie doliczyć minimum 45 minut na przymusowy odpoczynek kierowcy, który również przyda się uczestnikom wycieczki. Przerwa trwająca 45 minut (lub dwie w wymiarach 15 oraz 30 minut) musi odbyć się w miejscu bezpiecznym dla uczestników wycieczki, czyli tylko na oznakowanych parkingach. Pamiętaj, że pojazd w czasie odpoczynku nie będzie przemieszczany.
- Czas prowadzenia pojazdu – planując dzienny czas jazdy pamiętaj, że kierowca łącznie nie może prowadzić autokaru dłużej niż 9 godzin. Kierowca w szczególnych sytuacjach może podjąć decyzję o wydłużeniu jazdy o 1 godzinę przez 2 dni, ale to do niego należy decyzja, gdyż musi to uwzględnić w swoim łącznym czasie pracy.Planując wyjazd z noclegiem, pamiętaj, że w ciągu doby (24 h od rozpoczęcia pracy kierowcy) kierowca nie może prowadzić pojazdu przez 11 godzin, ponieważ stanowi to czas odpoczynku dobowego. W tym czasie kierowca nie może uczestniczyć w jakichkolwiek czynnościach związanych z przewozem. Kierowca w szczególnych sytuacjach może podjąć decyzję o skróceniu odpoczynku do 9 godzin przez 3 dni, ale to do niego należy decyzja, gdyż musi to uwzględnić w swoim łącznym czasie pracy. Planując wyjazd kilkudniowy, pamiętaj, że jeden kierowca nie może prowadzić autokaru dłużej niż 6 dni (np. od 8:00 w poniedziałek do 7:59 w niedzielę), po których musisz uwzględnić okres postoju autokaru trwający od jednego do dwóch dni. Postój ten związany jest z koniecznością realizacji odpoczynku tygodniowego kierowcy (to kierowca podejmuje decyzję jak długo ten odpoczynek będzie trwał, gdyż musi to uwzględnić w swoim łącznym czasie pracy).
- Bezpieczeństwo – w każdym przypadku kierowca może skrócić czas trwania jazdy, czy wydłużyć okres postojów lub odpoczynków, jeśli jest to spowodowane zachowaniem bezpieczeństwa w ruchu drogowym.
Jeśli wyżej wymienione ramy czasu jazdy, a także przerw i odpoczynków nie są wystarczające, by spełnić wymagania wyjazdu, skonsultuj się z przewoźnikiem w celu zaplanowania podróży z udziałem kilku kierowców.
Pamiętaj również, że:
- Przed wyjazdem (najlepiej z kilkudniowym wyprzedzeniem) zgłoś autokar i kierowcę do kontroli WITD lub Policji, która odbędzie się w dniu faktycznego wyjazdu.
- Autokar przewożący niepełnoletnich uczestników wycieczek musi być oznakowany tablicą „przewóz dzieci”.
- Zajmowanie miejsca w środkach transportu powinno być realizowane tak, aby opiekunowie siedzieli przy drzwiach.
- Przejścia w autokarze muszą być wolne, nie mogą znajdować się tam dodatkowe miejsca do siedzenia.
- Po każdej przerwie należy sprawdzić stan liczebny dzieci.
- Jako opiekun musisz dopilnować dzieci w czasie jazdy (uczestnicy nie mogą chodzić po autokarze, siedzieć tyłem, na oparciu, rzucać rzeczami lub wyrzucać je przez okno, itd.).
Organizując wycieczkę, warto zastosować powyższe zasady, a tym samym sprawić, że podróż na zieloną szkołę stanie się przyjemna i bezpieczna dla podopiecznych.
(źródło: OCRK)